Türkiye’nin ihracatı, 2023 yılında beklenen performansı gösteremedi. Bir önceki yıla göre sadece 1.5 milyar dolarlık bir artış sağlayarak 255.8 milyar dolar olarak gerçekleşti. Bu, son 10 yılın en düşük artış oranı oldu. Pandemi etkisiyle 2020 yılında 169 milyar dolara gerileyen ihracat, 2021 yılında 225 milyar dolara yükselmişti. 2022 yılında ise 254 milyar dolarlık ihracat yapılmıştı.
Sipariş Alan Ülke Konumundayız
Türkiye’nin ihracatı, son 10 yılda en büyük sıçramayı 2020-2021 yıllarında yaşadı. Pandemi nedeniyle Çin ve Uzak Doğu ülkelerinin ticarette geri çekilmesi, Türkiye’yi Avrupa’nın tedarik merkezi haline getirdi. Bu dönemde Türkiye, sipariş yağmuruna tutuldu. Ancak 2023 yılında pandeminin etkisinin azalması ve rakip ülkelerin yeniden ticarete dahil olması, Türkiye’nin ihracatını baskı altına aldı. Türkiye, ticaretten payını artıramadı, kilo değeri değişmedi ve temel olarak sadece sipariş karşılayan bir ihracat politikası izledi.
Uzak Ülkeler Stratejisi Tutmadı
Ticaret Bakanlığı ve Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin (TİM) 2022 yılında hazırladığı uzak ülkeler stratejisi, 2023 yılında etkisini gösteremedi. Bu stratejiye göre, Türkiye’nin ihracatını artırmak için Kuzey Amerika, Güney Amerika, Orta Amerika, Sahra Altı Afrika, Orta Asya, Uzak Doğu, Avustralya ve Yeni Zelanda gibi pazarlara odaklanılması planlanmıştı. Ancak bu pazarlarda beklenen artış sağlanamadı. 2022 ile 2023 yılları karşılaştırıldığında, bu pazarlara yapılan ihracatın toplamı sadece 1.8 milyar dolar artarak 50.9 milyar dolardan 52.7 milyar dolara yükseldi. Bu, yüzde 3.5’lik bir artış anlamına geliyor.
2024 Hedefi 267 Milyar Dolar
Türkiye’nin 2023 yılı için belirlediği ihracat hedefi 267 milyar dolar olarak açıklanmıştı. Ancak bu hedef, küresel ticaretteki daralma, Avrupa pazarındaki durgunluk, Çin ile Uzak Asya ülkelerinin rekabet gücünün yeniden artması, 6 Şubat depremi ve üretici maliyetlerindeki artışların da etkisiyle tutturulamadı. Bu nedenle, 2023 yılı için ihracat hedefi daha sonra 255 milyar dolara revize edildi. 2024 yılı için ise ihracat hedefi 1 yıl rötarlı olarak yine 267 milyar dolar olarak belirlendi. Bu hedefin gerçekleşmesi için uzak ülkeler stratejisinin daha etkin bir şekilde uygulanması ve ihracatın katma değerini artıracak politikaların hayata geçirilmesi gerekiyor.
